Marzysz o aromatycznych, własnoręcznie wyhodowanych poziómkach, które dodadzą uroku Twojemu balkonowi, tarasowi, a może nawet kuchennemu parapetowi? Wiem, że aranżacja przestrzeni to nie tylko estetyka, ale przede wszystkim funkcjonalność i radość z codziennego życia w domu. Dlatego w tym artykule przeprowadzimy Cię krok po kroku przez tajniki uprawy poziomek w skrzynkach, pokazując, jak łatwo i przyjemnie można cieszyć się tymi pysznymi owocami, nawet jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z domowym ogrodnictwem.
W pigułce:
- Kluczowa informacja 1: Skrzynki na poziomki powinny mieć minimum 15-20 cm głębokości i obowiązkowo otwory drenażowe.
- Kluczowa informacja 2: Najlepszy termin sadzenia to wczesna wiosna (marzec-maj) lub wczesna jesień (sierpień-październik).
- Kluczowa informacja 3: Poziomki potrzebują co najmniej 6-8 godzin pełnego słońca dziennie, ale w największe upały warto je lekko zacienić.
- Kluczowa informacja 4: Regularnie usuwaj rozłogi, aby roślina skupiła energię na owocowaniu, a nie na tworzeniu nowych sadzonek.
Idealne skrzynki na poziomki – jak wybrać te najlepsze i dlaczego to ważne dla smaku i plonu?
Uprawa poziomek w skrzynkach to świetny sposób na wprowadzenie zieleni i smaku do codziennego życia, niezależnie od tego, czy masz duży ogród, czy dysponujesz jedynie balkonem. Kluczem do sukcesu, podobnie jak w przypadku aranżacji wnętrz, jest odpowiednie przygotowanie i wybór właściwych elementów. W przypadku poziomek tymi kluczowymi elementami są oczywiście skrzynki, a wybór tych odpowiednich ma bezpośredni wpływ na zdrowie roślin, obfitość zbiorów i ostatecznie na smak tych wspaniałych owoców. Dlatego poświęćmy chwilę na zastanowienie, co sprawia, że dana skrzynka jest idealna dla naszych poziomkowych marzeń.
Wybór skrzynki: Klucz do sukcesu uprawy poziomek
Wybór odpowiedniej skrzynki to fundament udanej uprawy poziomek. Podobnie jak wybieramy meble, które mają być nie tylko ładne, ale przede wszystkim funkcjonalne i dopasowane do przestrzeni, tak i skrzynki na rośliny powinny spełniać szereg praktycznych wymogów. Zastanówmy się, jakie są dostępne opcje i na co zwrócić uwagę, aby nasze poziomki rosły zdrowo i obficie rodziły pyszne owoce.
Rodzaje skrzynek i materiał, z którego są wykonane
Na rynku znajdziemy skrzynki wykonane z różnych materiałów, każdy z nich ma swoje plusy i minusy. Drewniane skrzynki dodają uroku i naturalnego charakteru, jednak wymagają impregnacji, aby zabezpieczyć je przed wilgocią i rozkładem. Plastikowe są lekkie, łatwe w czyszczeniu i zazwyczaj tańsze, ale mogą mniej estetycznie wyglądać. Coraz popularniejsze stają się skrzynki materiałowe, wykonane z geowłókniny – są przewiewne, co zapobiega przegrzewaniu się korzeni, i lekkie, co ułatwia ich przenoszenie. Niezależnie od wyboru materiału, kluczowe jest, aby skrzynka była trwała i bezpieczna dla roślin, nie wydzielając szkodliwych substancji.
Optymalny rozmiar skrzynki dla poziomek
Rozmiar skrzynki jest niezwykle ważny dla rozwoju korzeni poziomek. Zbyt małe pojemniki szybko wysychają, a korzenie nie mają miejsca do swobodnego rozrostu, co ogranicza plonowanie. Zaleca się, aby skrzynka miała co najmniej 15-20 cm głębokości i była na tyle szeroka, by pomieścić kilka sadzonek w odpowiednich odstępach. Pomyśl o tym jak o aranżacji przestrzeni dla roślin – potrzebują one „oddechu” i miejsca do rozwoju, aby prezentować się w pełni okazale.
Drenaż skrzynki – dlaczego jest absolutnie niezbędny?
Drenaż to absolutny priorytet, jeśli chodzi o skrzynki na rośliny, a zwłaszcza te, które mają być ustawione na balkonie czy tarasie. Otwory drenażowe w dnie skrzynki zapobiegają zaleganiu wody, która jest główną przyczyną gnicia korzeni – to jeden z najczęstszych problemów w uprawie roślin doniczkowych. Bez odpowiedniego odpływu, nawet najlepsza ziemia szybko stanie się błotem, co jest zabójcze dla delikatnych korzeni poziomek. **Dlatego zawsze upewnij się, że Twoja skrzynka ma wystarczającą liczbę otworów drenażowych.**
Od czego zacząć? Sadzonki i termin, który zapewni obfite zbiory
Gdy już wiemy, jak wybrać odpowiednie skrzynki, czas przejść do kolejnego etapu, który równie mocno wpływa na powodzenie naszej balkonowej uprawy. Podobnie jak przy wyborze mebli czy akcesoriów do domu, tak i w ogrodnictwie kluczowe jest przygotowanie i wybranie najlepszych materiałów. W przypadku poziomek, tymi materiałami są przede wszystkim sadzonki i odpowiedni termin ich posadzenia. Od tego, jakiego odmiany wybierzemy i kiedy zaczniemy naszą przygodę, zależy, jak szybko i jak obficie będziemy mogli cieszyć się pierwszymi, soczystymi owocami.
Wybór odmiany poziomek – co warto wiedzieć?
Istnieje wiele odmian poziomek, a każda z nich ma swoje charakterystyczne cechy – niektóre rodzą owoce przez całe lato, inne mają szczególnie intensywny aromat, a jeszcze inne są bardziej odporne na choroby. Jeśli marzysz o szybkich i obfitych zbiorach, warto rozważyć odmiany powtarzające owocowanie, które będą dawać owoce przez dłuższy czas. Zastanów się, jaki smak i jakie zastosowanie w kuchni najbardziej Cię interesuje – czy chcesz mieć poziomki do deserów, dżemów, czy po prostu do chrupania prosto z krzaczka. Dobór odmiany to jak wybór stylu aranżacji – ma odpowiadać Twoim potrzebom i preferencjom.
Sadzonki poziomek: Jak wybrać te zdrowe i silne?
Jakość sadzonek ma ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju rośliny. Szukaj sadzonek, które mają zdrowe, zielone liście, bez plam czy oznak chorób, oraz dobrze rozwinięty system korzeniowy. Sadzonki frigo, czyli te przechowywane w stanie uśpienia po wykopaniu, są zazwyczaj bardzo dobrej jakości i szybko przyjmują się w nowym środowisku. Można też kupić sadzonki zielone, które są już nieco bardziej rozwinięte. **Zawsze kupuj w sprawdzonych sklepach lub szkółkach, aby mieć pewność co do ich zdrowotności i odmiany.**
Kiedy najlepiej sadzić poziomki w skrzynkach?
Odpowiedni termin sadzenia to kolejny kluczowy element, który wpływa na sukces uprawy. Podobnie jak w przypadku remontu, gdzie lepiej poczekać na odpowiednią porę roku, aby uniknąć komplikacji, tak i z sadzeniem poziomek jest podobnie. Zbyt wczesne lub zbyt późne posadzenie może negatywnie wpłynąć na rozwój rośliny i jej przyszłe plonowanie.
Termin sadzenia – wiosna czy jesień?
Najlepszym terminem na sadzenie poziomek w skrzynkach jest wczesna wiosna, zazwyczaj od marca do maja, gdy minie ryzyko silnych przymrozków. Pozwala to roślinom dobrze się ukorzenić przed nadejściem lata i rozpocząć owocowanie. Drugim, równie dobrym terminem, jest wczesna jesień, od sierpnia do października. Sadzone jesienią rośliny zdążą się ukorzenić przed zimą i będą gotowe do obfitszego plonowania na wiosnę. Unikaj sadzenia w środku upalnego lata, gdy rośliny są bardziej narażone na stres związany z przesadzaniem i wysokimi temperaturami.
Sekret udanej uprawy: Podłoże, nawożenie i podlewanie
Gdy już mamy wybrane skrzynki i wiemy, kiedy sadzić nasze poziomki, przychodzi czas na przygotowanie im najlepszego „domu” – czyli odpowiedniego podłoża, a następnie zadbanie o ich potrzeby poprzez nawożenie i właściwe podlewanie. To tak, jakbyśmy przygotowywali przestrzeń w naszym domu – najpierw tworzymy bazę, a potem dbamy o detale, które zapewnią komfort i funkcjonalność.
Jakie podłoże do poziomek wybrać?
Poziomki, podobnie jak wiele innych roślin, potrzebują żyznej, przepuszczalnej i lekko kwaśnej gleby. Dobre podłoże to podstawa zdrowego rozwoju korzeni i obfitego owocowania. Wybierając ziemię, warto zwrócić uwagę na jej skład i PH, które powinno mieścić się w przedziale 5.5-6.5.
Ziemia do poziomek i rola kompostu
Specjalistyczna ziemia do poziomek lub uniwersalna ziemia do warzyw i owoców będzie dobrym wyborem. Warto ją wzbogacić kompostem, który dostarcza cennych składników odżywczych i poprawia strukturę gleby, zwiększając jej zdolność do zatrzymywania wilgoci, ale jednocześnie zapewniając dobrą przepuszczalność. Można też przygotować własną mieszankę, łącząc torf, kompost i piasek w odpowiednich proporcjach, aby zapewnić optymalne warunki dla korzeni. Pamiętaj, że dobra ziemia to inwestycja w przyszłe owoce.
Nawożenie poziomek: Kiedy i czym?
Rośliny, podobnie jak my, potrzebują regularnego „posiłku”, aby być silne i zdrowe. Poziomki w skrzynkach, ze względu na ograniczoną objętość podłoża, wymagają regularnego nawożenia, aby dostarczyć im wszystkich niezbędnych składników odżywczych, których potrzebują do wzrostu i produkcji owoców. Harmonogram nawożenia jest kluczowy dla uzyskania satysfakcjonujących plonów.
Wybór nawozów dla poziomek
Na rynku dostępne są nawozy dedykowane specjalnie dla poziomek, zarówno mineralne, jak i organiczne. Nawozy mineralne dostarczają szybko przyswajalnych składników odżywczych, podczas gdy nawozy organiczne, takie jak gnojowica czy kompostownik, poprawiają strukturę gleby i działają wolniej, ale długofalowo. Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie nawozów wieloskładnikowych, zawierających azot (N), fosfor (P) i potas (K), które są kluczowe dla rozwoju rośliny, kwitnienia i owocowania. Warto też pamiętać o mikroelementach.
Częstotliwość nawożenia – jak nie przesadzić?
Zazwyczaj nawozimy poziomki co 2-3 tygodnie w okresie ich intensywnego wzrostu i owocowania, czyli od wiosny do końca lata. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń producenta na opakowaniu nawozu i nie przesadzać z jego ilością, ponieważ nadmierne nawożenie może zaszkodzić roślinom. Rozcieńczanie nawozów płynnych jest często dobrym pomysłem, aby uniknąć „poparzenia” korzeni.
Podlewanie poziomek: Klucz do soczystych owoców
Woda jest niezbędna do życia każdej rośliny, a dla poziomek, które potrzebują stałej wilgotności podłoża, jest absolutnie kluczowa, zwłaszcza gdy rosną w ograniczonych pojemnikach. Prawidłowe podlewanie to nie tylko kwestia ilości wody, ale też jej częstotliwości i sposobu dostarczania.
System nawadniania – czy warto go zastosować?
Jeśli masz więcej skrzynek lub często wyjeżdżasz, warto rozważyć zainstalowanie systemu nawadniania kropelkowego. Jest to rozwiązanie, które zapewnia stałe, kontrolowane nawadnianie bezpośrednio do korzeni, oszczędzając wodę i czas. W upalne dni, gdy temperatura jest wysoka, podlewanie kropelkowe jest szczególnie pomocne, zapobiegając szybkiemu przesychaniu ziemi.
Utrzymanie odpowiedniej wilgotności podłoża
Ogólna zasada mówi, że ziemia w skrzynkach powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra. Regularnie sprawdzaj wilgotność podłoża, wkładając palec na głębokość kilku centymetrów. Jeśli ziemia jest sucha, należy ją podlać. **Zastosowanie ściółki, np. ze słomy czy kory, w skrzynkach z poziomkami pomoże utrzymać odpowiednią wilgotność gleby i ograniczy wzrost chwastów.**
Stanowisko dla poziomek: Słońce, wiatr i ochrona
Wybór odpowiedniego miejsca dla naszych skrzynek z poziomkami jest równie ważny, jak wybór samych skrzynek czy ziemi. Rośliny, podobnie jak my, potrzebują odpowiednich warunków do życia, a słońce i wiatr mają znaczący wpływ na ich wzrost i owocowanie. Zrozumienie tych zależności pozwoli nam stworzyć dla nich optymalne środowisko.
Nasłonecznienie – ile słońca potrzebują poziomki?
Poziomki kochają słońce! Aby uzyskać najsłodsze i najbogatsze w witaminy owoce, potrzebują co najmniej 6-8 godzin pełnego słońca dziennie. Balkon południowy lub południowo-zachodni będzie idealnym miejscem. Jeśli jednak masz tylko balkon w cieniu, nie martw się – istnieją odmiany tolerujące półcień, choć owoce mogą być nieco mniej słodkie. Warto eksperymentować i obserwować, jak rośliny reagują na dostępne światło.
Ochrona przed słońcem i wiatrem – jak zapewnić komfort roślinom?
Choć słońce jest ważne, w skrajnie upalne dni intensywne, bezpośrednie promienie mogą przypalać liście i szybko wysuszać podłoże. W takich sytuacjach warto zapewnić roślinom delikatne zacienienie w najgorętszych godzinach dnia, na przykład za pomocą siatki cieniującej lub przestawiając skrzynki w nieco zacienione miejsce. Silny wiatr może łamać łodygi i wysuszać liście, dlatego, jeśli to możliwe, ustaw skrzynki w miejscu osłoniętym. Wsparcie dla pnących odmian poziomek może być również potrzebne, jeśli zdecydujemy się na takie, co zapewni im stabilność.
Pielęgnacja poziomek: Od przycinania po wzmocnienie roślin
Regularna pielęgnacja to klucz do utrzymania naszych poziomek w dobrej kondycji przez cały sezon. Podobnie jak w domu dbamy o porządek i regularnie wykonujemy drobne czynności konserwacyjne, tak i rośliny wymagają naszej uwagi, aby mogły pięknie rosnąć i obficie owocować.
Przycinanie poziomek: Kiedy i jak usuwać pędy?
Poziomki naturalnie wypuszczają długie pędy boczne, zwane rozłogami, z których mogą wyrastać nowe rośliny. Jeśli naszym celem jest maksymalizacja produkcji owoców na istniejącej roślinie, zaleca się usuwanie tych rozłogów, zwłaszcza gdy roślina jest młoda lub gdy chcemy, by skupiła energię na owocowaniu. Pozwala to roślinie wzmocnić się i skierować zasoby do produkcji kwiatów i owoców. Czasem warto też przyciąć stare, uschnięte liście, aby zapewnić lepszy dostęp światła do wnętrza krzaczka.
Wzmocnienie roślin dla lepszych plonów
Aby dodatkowo wzmocnić rośliny i zapewnić im odporność na choroby, warto stosować odpowiednie nawozy, które wspierają rozwój systemu korzeniowego i ogólną kondycję rośliny. Regularne usuwanie chwastów i utrzymanie optymalnej wilgotności podłoża również przyczynia się do wzmocnienia roślin. Można też rozważyć zastosowanie naturalnych preparatów, które stymulują rośliny do wzrostu i podnoszą ich odporność na stres.
Choroby i szkodniki: Jak skutecznie chronić swoje poziomki?
Każdy, kto dba o swój dom i ogród, wie, że problemy się zdarzają – od drobnych usterek po poważniejsze awarie. W przypadku roślin, najczęstszymi problemami są choroby i szkodniki. Ważne jest, aby umieć je rozpoznać i szybko zareagować, zanim wyrządzą większe szkody.
Najczęstsze choroby i szkodniki na poziómkach
Poziomki uprawiane w skrzynkach mogą być atakowane przez różne choroby, takie jak szara pleśń czy biała plamistość, a także przez szkodniki, np. mszyce, przędziorki czy ślimaki. Objawy chorób to zazwyczaj plamy na liściach, gnicie owoców lub zahamowanie wzrostu. Szkodniki natomiast można zauważyć gołym okiem lub po charakterystycznych uszkodzeniach liści i pędów.
Zwalczanie chorób i szkodników – metody naturalne i skuteczne
Zanim sięgniemy po chemiczne środki ochrony roślin, warto wypróbować metody naturalne. Na mszyce skuteczne jest opryskanie wodą z dodatkiem mydła potasowego lub gnojowicy z pokrzywy. Przeciwko ślimakom można zastosować preparaty na ślimaki dostępne w sklepach ogrodniczych lub naturalne bariery, np. skorupki jajek rozsypane wokół skrzynek. **Regularne oględziny roślin pozwolą szybko wykryć problem i podjąć odpowiednie działania.** Wzmacnianie odporności roślin na choroby jest również najlepszą profilaktyką.
Zbiory i przechowywanie: Ciesz się smakiem własnych poziomek
Po wielu tygodniach troski i pielęgnacji nadchodzi najprzyjemniejszy moment – zbiory! To nagroda za nasz trud i dowód na to, że domowe hodowle potrafią przynieść wspaniałe rezultaty. Podobnie jak cieszymy się z udanego remontu czy nowej aranżacji, tak i smak własnych, świeżych owoców jest nieoceniony.
Kiedy poznamy, że owoce są dojrzałe?
Owoce poziomek są dojrzałe, gdy osiągną intensywny, czerwony kolor na całej swojej powierzchni i lekko odchodzą od szypułki. Nie spiesz się ze zbiorem niedojrzałych owoców – brakuje im wtedy słodyczy i aromatu. Dojrzałe poziomki będą też lekko miękkie w dotyku. Stymulowanie kwitnienia poziomek w skrzynkach i odpowiednie warunki uprawy zapewnią obfite zbiory.
Częstotliwość zbiorów – jak zbierać, by mieć ich więcej?
Zbiory najlepiej przeprowadzać regularnie, co 2-3 dni, aby owoce nie przejrzały i nie zaczęły gnić na krzaczku. Delikatnie wyrywaj lub odcinaj owoce wraz z niewielkim kawałkiem szypułki. Usuwanie rozłogów i zapewnienie optymalnych warunków sprzyja ciągłemu owocowaniu, co oznacza, że będziemy mogli zbierać świeże poziomki przez dłuższy czas. Pamiętaj, że poziomki powtarzające owocowanie w skrzynkach będą dawać owoce przez cały sezon.
Sposoby przechowywania zebranych poziomek
Świeże poziomki najlepiej smakują zaraz po zerwaniu, ale jeśli mamy ich więcej, warto wiedzieć, jak je przechować. Oto kilka sprawdzonych sposobów:
- W lodówce: Najlepiej przechowywać je w szczelnie zamkniętym pojemniku wyłożonym ręcznikiem papierowym, który wchłonie nadmiar wilgoci. Tak przygotowane, powinny wytrzymać kilka dni.
- Mrożenie: Poziomki można zamrozić. Rozłóż je na tacy wyłożonej papierem do pieczenia i włóż do zamrażarki. Gdy zamarzną, przełóż je do woreczków strunowych.
- Przetwory: Jeśli masz ich naprawdę dużo, zrób z nich dżemy, konfitury lub kompoty. To świetny sposób na zachowanie smaku lata na dłużej.
Pamiętaj, że poziomki powtarzające owocowanie w skrzynkach mogą dostarczyć Ci świeżych owoców przez długi czas, co zmniejsza potrzebę długoterminowego przechowywania.
Uprawa poziomek w skrzynkach – praktyczne rozwiązania dla domu, balkonu i tarasu
Uprawa poziomek w skrzynkach to niezwykle wszechstronne rozwiązanie, które można zastosować w różnych miejscach naszego domu. Niezależnie od tego, czy dysponujemy przestronnym tarasem, czy niewielkim balkonem, możemy stworzyć własną mini-plantację tych pysznych owoców. Ważne jest tylko, aby dostosować metody uprawy do dostępnej przestrzeni i warunków.
Uprawa w domu – czy to możliwe?
Tak, uprawa poziomek w domu jest jak najbardziej możliwa, choć wymaga nieco więcej uwagi. Idealnym miejscem będzie parapet okna, które jest dobrze nasłonecznione. Warto jednak pamiętać, że poziomki potrzebują sporo światła, więc w miesiącach jesienno-zimowych może być konieczne zastosowanie specjalnych lamp doświetlających. Użycie agrowłókniny w skrzynkach może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności i ochronie przed wysychaniem podłoża.
Uprawa na balkonie i tarasie – aranżacje i inspiracje
Balkon i taras to idealne miejsca do uprawy poziomek w skrzynkach. Można stworzyć prawdziwe zielone zakątki, łącząc skrzynki z innymi roślinami ozdobnymi, tworząc kolorowe kompozycje. Uprawa poziomek w skrzynkach balkonowych to nie tylko sposób na świeże owoce, ale też element dekoracyjny, który ożywi przestrzeń. Oto kilka pomysłów na aranżację:
- Półki na balkon: Zainwestuj w wąskie półki, na których ustawisz kilka mniejszych skrzynek.
- Wiszące skrzynki: Użyj specjalnych uchwytów do zawieszenia skrzynek, tworząc zielone kaskady.
- Połączenie z innymi roślinami: Posadź poziomki obok ziół lub kwiatów balkonowych, tworząc zróżnicowaną kompozycję.
Upewnij się, że skrzynki są stabilnie umieszczone i odporne na warunki atmosferyczne. Zastosowanie lekkich, ale wytrzymałych pojemników ułatwi aranżację.
Uprawa w donicach – alternatywa dla skrzynek
Jeśli nie masz możliwości ustawienia długich skrzynek, donice również będą świetnie się sprawdzać. Ważne jest, aby donice miały odpowiednią głębokość i otwory drenażowe, tak samo jak skrzynki. Można je ustawiać pojedynczo lub grupować, tworząc ciekawą aranżację. Uprawa poziomek w donicach wiszących to również ciekawy pomysł, który pozwoli wykorzystać przestrzeń pionową.
Problemy w uprawie poziomek w skrzynkach i jak sobie z nimi radzić
Nawet przy najlepszych chęciach, w uprawie roślin zdarzają się problemy. Ważne, aby wiedzieć, jak je rozpoznawać i jak sobie z nimi radzić, aby nasze poziomki nadal mogły cieszyć nas smakiem i wyglądem. To kolejny aspekt dbania o dom, który wymaga obserwacji i reakcji. Ty też pewnie wolisz rozwiązać problem, zanim stanie się on poważny, prawda?
Najczęstsze problemy w uprawie poziomek w skrzynkach to: słabe owocowanie, żółknięcie liści, gnicie korzeni (spowodowane nadmiernym podlewaniem lub brakiem drenażu), a także wspomniane już choroby i szkodniki. Słabe owocowanie może być spowodowane brakiem odpowiedniego nasłonecznienia, niedoborem składników odżywczych lub zbytnią ilością pędów bocznych. Warto pamiętać o usuwaniu rozłogów, aby roślina skupiła się na produkcji owoców. Żółknięcie liści często sygnalizuje niedobór żelaza lub azotu, a także może być skutkiem zbyt niskiego pH podłoża. Zabezpieczanie skrzynek przed mrozem zimą jest również istotne, jeśli chcemy, aby rośliny przetrwały do wiosny. Warto rozważyć przesadzanie poziomek do większych skrzynek, gdy te obecne staną się dla nich za małe.
Ważne: Pamiętaj, że klucz do sukcesu tkwi w obserwacji roślin i reagowaniu na ich potrzeby. Nie bój się eksperymentować i dostosowywać pielęgnację do warunków panujących na Twoim balkonie czy w domu.
No i proszę! Teraz masz wszystko, co potrzebne, żeby zacząć swoją własną, balkonową przygodę z poziomkami. Pamiętaj, że kluczem jest odpowiednia skrzynka z dobrym drenażem, słoneczne stanowisko i regularna, ale umiarkowana troska. Jeśli zastosujesz się do tych kilku prostych zasad, gwarantuję Ci, że niedługo będziesz zajadać się własnymi, soczystymi owocami prosto z parapetu. Do dzieła, bo smak lata czeka!
